Биографија

Роден е на 15.10.1947 год. во Вапила кај Охрид. Гимназија завршил во Охрид, студирал медицина и право во Скопје и Белград, а студии по археологија завршил на Филозофскиот факултет во Белград, Југославија. Од 1979 година работи во Заводот за заштита на спомениците на културата и Народен музеј во Охрид, како кустос археолог за праисториска и протоисториска археологија. Вршел теренски истражувања во Охрид, Македонија и странство. Во последно време се занимава со подводна археологија на Охридското Езеро.

Во времето од 1999 - 2004 година бил директор на Заводот за заштита на спомениците на културата и Народен музеј-Охрид, а од 2006 година натака е директор на Управата за заштита на културното наследство во Министерството за култура на Република Македонија.

Со свои трудови учествувал на повеќе научни симпозиуми во земјата и странство.
Книжевни, ликовни, археолошки и полемички текстови објавувал во дневниот и периодичниот печат. Има објавено околу четириесетина стручни и научни статии и трудови како и две монографии за некрополата Требеништа.

Бил претседател на Македонското археолошко научно друштво два мандати (1980-1990).

Истражувачки активности:

Раководител на археолошки истражувања:

  • Козлук, villa rustica (кораководител со Владо Маленко), 1984 година;
  • Неолит и енеолит во Југозападна Македонија, проект (кораководител со Д. Симоска и Б. Китаноски), 1987 - 1989 година; Зла страна, неолитска населба, 1988 година;
  • Кутлина, енеолитска населба, 1990 - 1992 година;
  • Урбанизацијата на Лихнидос, проект (кораководител со В. Битракова-Грозданова, В. Маленко, Н. Почуча-Кузман), 1994 - 1999 година;
  • Подводни археолошки истражувања на Охридското Езеро, праисториски наколни населби, 1997 - 2005 година.
  • Самуилова тврдина 2000-2008;
  • Горна Порта 2000-2002;
  • Си Свети-Лешани 2005;
  • Сред Село-Вевчани 2005;

Координација на проекти:

  • Плаошник 1999-2002: Возобновување на Светиклиментовата црква Св. Пантелејмон во Охрид;
  • Антички театар 2000-2001;
  • Самуилова тврдина 2000-2002: Археолошки ископувања, конзервација и реставрација на цитаделата и комплексот Горна Порта;
  • Скопска тврдина 2007-2008-2009: Археолошки истражувања, конзервација и реставрација на југозападните бедеми и кули;
  • Плаошник 2007-2010: Возобновување на Светиклиментовиот универзитет во Охрид;
  • Музеј на вода на Охридското Езеро 2007-2008-2009: Реконструкција на праисториската палафитна населба на локалитетот Плоча Миќов Град во Заливот на Коските на полуостровот Градиште, Охрид, Македонија;
  • Скупи-Скопје, Тетовско Кале-Тетово, Виничко Кале-Виница, Таор-Скопје, Баргала кај Штип, Исар-Штип, Цареви Кули-Струмица, Вардарски Рид-Гевгелија, Марвици некрополите-Валандово, Кастелото кај Кожле, Стибера-Прилепско, Трескавец-Прилепско, Хераклеја-Битола, Киклопски ѕидини (Енгелана)-Охрид 2008⭢
  • Стоби - Самостојна институција, 2008 -2010⭢

Библиографија (Археологија)

1983 Збирниот наод од Лозишта кај Речица
Лихнид, кн. 5, Охрид 1983, 109-117.
Сеќавања: Васил Лахтов (1914-1964)
Лихнид, кн. 5, Охрид 1983, 231-233.
1985 Три Чељусти и Вртуљка: Требеништа 1972 /
Паско Кузман .- Охрид: Завод за заштита на
спомениците на културата и Народен музеј, 1985
.- 142 стр + илуст .- (Археологија; Монографија)
1987 Мешеишта во светлоста на археолошките податоци
Мешеишта (монографија), Охрид 1987, 25-28.
Makedonski arheološki dnevi v Sloveniji,
25-28. мај 1987 = Денови на македонската
археологија во СР Словенија
ARHEO, бр. 6, Ljubljana 1987, 34-35.
1988 Хермелеја
Лихнид, кн. 6, Охрид 1988, 89-116.
(Паско Кузман, Владо Маленко)
Прилог кон проучувањето на некрополата од
железно време кај Радолишта близу Струга
Maced. acta archaeol. 9 (1983-1984), Скопје 1988, 103-112.
Јован Ковачевиќ: живот и дело
Maced. Acta archaeol. 9, (1983-1984), Скопје 1988, 241-245.
1989 Долно Трново, ранонеолитска населба
AP 28 (1987), Ljubljana 1989, 38-39 стр.
(П. Кузман, Д. Симоска, Б. Китаноски)
1990 Тумба, Оптичари, повеќеслојна
неолитска населба.
AP 29 (1988), Ljubljana 1990, 63-66.
(П. Кузман, Д. Симоска)
Зластрана, Средорече,
населба од постариот неолит
AP 29 (1988), Ljubljana 1990, 72-74.
1991 Зластрана, неолитска населба во Охридско
Maced. acta archaeol. 11, Скопје 1990, 35-50.
Ранохристијански споменици во Охридскиот регион
Црковен алманах Светиклиментово слово,
Охрид: Дебарско-кичевска епархија, 1990, 61-66.
1992 Преглед на средновековните словенски црковни
градби регистрирани како археолошки
локалитети во Охридската регија
Црковен Алманах Светиклиментово слово,
Охрид: Дебарско-кичевска епархија, 1992,
78-95.
(Кузман Паско, Маленко Владо)
„New Future“
Macedonian Newsmagazine, Special edition
„Archeology in Macedonia“: No. 4-5 (May-June), Skopje 1992, str. 4.
1993 Палеолит во Македонија
Maced. acta archaeol. 13 (1992), Скопје 1993,
9-16.
1995 Македонија во светлоста на археолошките откритија
Историја на културата на Македонија, кн. 1,
Скопје: МАНУ, 1995, 31-37.
Неколку нафрлоци во врска со содржинските и
методолошките прашања на истражувањето на
историјата на културата на Македонија
Историја на културата на Македонија, кн. 1,
Скопје: МАНУ, 1995, 311-313.
Податоци за палеолитските култури во
Македонија
Историја на културата на Македонија, кн. 2,
Скопје: МАНУ, 1995, 11-21.
1996 Археолошки траги за Египќаните
во Југозападна Македонија
Зборник на трудови за етногенезата на
Египќаните во Македонија, Скопје: Здружение
на Египќаните во РМ, 1996, 165-185.
Кутлина
Maced. acta аarchaeol. 14 (1993-1995), Скопје 1996, 9-23.
1997 Уметноста на Требеништа / Паско Кузман .-
Скопје: НИП „Ѓурѓа”, 1997 .- 64 стр.; илуст .-
(Независни издан., коло 1); (Ликовна уметност,
кн. 6)
Lychnidos dans la haute antiquite:
(Nouvelles preuves archeologiques)
ЖА, год. 47, т. 1-2, Скопје 1997, 19-28.
(Вера Битракова Грозданова, Паско Кузман)
Археолошката професија, институциите за
заштита на спомениците на културата и музеј-
ската дејност, релации меѓу нив и Предлог-шема
за реорганизација и инкорпорирање во новата
општествено-политичка стварност
Museol. Maced., Скопје: Македонски национален комитет ИКОМ, 1997, 128-134.
1998 La Macédoine a la lumière des découvertes archéologiques La
Republique de Macédoine: Nouvelle venue dans
le concert européen, Paris: L’Harmattan 1998,
137-140.
Lychnidos во раната антика
/ Lyhnidus in the early Antiquty
МН, год. III, бр. 8, Скопје 1998, 3-16.
(Вера Битракова Грозданова, Паско Кузман) Директни и индиректни фактори што влијаат
на заштитата на археолошкото богатство
на Македонија (релации, организациона
функционализација)
Археолошко богатство на Македонија и
неговата заштита, Скопје: Фондација за култура
на Р. Македонија, 1998, 51-56.
1999 Миграционите движења и етничките промени во
регионот на Охридското Езеро од најстарите
времиња до крајот на првиот милениум пред н.е.
Uzdarje, кн. 17 - Зборник посветен на Драгослав Срејовиќ,
Белград 1999, 281-284.
Лѕцхнидос во раната антика
(нови археолошки докази)
Историја, год. 34/35, бр. 1-4 (1998-99), Скопје
1999, 97-112.
(Вера Битракова-Грозданова, Паско Кузман)
2000 Prehistory Facts about Macedonia:
Natural and Cultural Monuments,
Skopje: Ministry of Information, 2000, 27-41.
Георги Шоптрајанов и неговата улога
во заштитата на културното наследство
во Македонија / Паско Кузман .- Охрид: Завод
за заштита на спомениците на културата
и Народен музеј, 2000 .- 42 стр; слики, факс. .-
(Едиција: Од охридските ризници)
Охрид на крстопатот на милениумите
40 години од Фестивалот “Охридско лето”,
Охрид: Фестивал Охридско лето 2000, 9-11.

Каталошки единици:

1994 во: Municipium Stobensium - Западна некропола, 1992, Скопје:
Музеј на Македонија, РЗЗСК; Велес: Народен музеј, 1994.
1996 во: Археолошка карта на Република Македонија,
Том 2, Скопје: МАНУ, Музеј на Македонија
Археолошки оддел, 1996 (Со В. Маленко).
2005 Охридски Богојавленски водосвет Водици (подготовка: Паско Кузман), Здружение на граѓани за целокупна афирмација на МПЦ
Богојавление-Охрид, Книгоиздателство Macedonia Prima), Охрид 2005.
2006 Le masque funéraire en or d ́Ohrid dans le contexte des trouvailles identiques
du cercle culturel de Trebeništa, Homage to MILUTIN GARAŠANIN, Belgrade 2006, 545-559.
Старомакедонски симболи на археолошки предмети од Самуиловата тврдина во Охрид, Folia archaeologica Balkanica I, Скопје 2006, 215-244.
2007 Die Ur – und Frühgeschichte der Ochrid-Struga Region, PRAE, In Honorem
Henrieta Todorova, National Archaeological Institute with Museum –
Bulgarian academy of sciences, Sofia 2007, 23-30.
2008 Залив на Коските, Плоча Миќов Град, Праисториска надводна
населба - Bay of the Bones, Plocha Michov Grad, Prehistoric Palafitte
Settlement, Skopje-Ohrid, 2008.
Залив на коските, Патување во бронзеното време
(фотомонографија), Скопје-Охрид 2008.
Палеолитот во Македонија, Археолошките откритија на почвата на Македонија, Прилози за истражувањето на историјата на културата на почвата на Македонија, (Макропроект „Историја на културата на Македонија“), книга 17 (акад. Георги Старделов, проф. Д-р Вера Битракова-Грозданова, проф. Д-р Елица Манева), Македонска академија на науките и уметностите, Скопје 2008, 13-20.
La masque funéraire en or d’Ohrid dans le context des trouvailles identiques du cercle culturel de Trebeništa, Археолошките откритија на почвата на Македонија, Прилози за истражувањето на историјата на културата на почвата на Македонија, (Макропроект „Историја на културата на Македонија“), книга 17 (акад. Георги Старделов, проф. Д-р Вера Битракова-Грозданова, проф. Д-р Елица Манева), Македонска академија на науките и уметностите, Скопје 2008, 231-246.
2009 Охридски Богојавленски водосвет Водици (Второ дополнето издание) (подготовка: Паско Кузман), Здружение на граѓани за целокупна афирмација на МПЦ Богојавление-Охрид, Книгоиздателство Macedonia Prima), Охрид 2009.
2010 ОХРИД SUB SPECIE AETERNITATIS, монографија, Охрид 2010. (Паско Кузман, Елизабета Димитрова).
2011 За македонската археолошка стварност / Over de Macedonische archeologie, Ongekende Schoonheid Ikonen uit Macedonië (Désirée M.D. Krikhaar), UitgeverijWaanders/museum Cantharijneconvent, Utrecht 2011, 131-136.
La prima università europea di San Clemente, la sua essenzialità e il suo ripristino nel XX secolo, BELLEZZA E TRADIZIONE Un nuovo modo di vedere le cose (a cura di Emanuela Centis, Cleofe Ferrari, Oriana Sartore, Alfredo Truttero, Giulio Zennaro), Itacalibri, Castel Bologneze 2011, 102-108.
Rapporti tra Ocrida e cultura artistica adriatica dal period preistorico alla fine del primo millennio a.C., BELLEZZA E TRADIZIONE Un nuovo modo di vedere le cose (a cura di Emanuela Centis, Cleofe Ferrari, Oriana Sartore, Alfredo Truttero, Giulio Zennaro), Itacalibri, Castel Bologneze 2011, 155-160.
Охридски Богојавленски водосвет Водици (Четврто дополнето издание) (подготовка: Паско Кузман), Здружение на граѓани за целокупна афирмација на МПЦ Богојавление-Охрид, Книгоиздателство Macedonia Prima), Охрид 2011.
2012 Археолог Sui Generis / Archaeologist Sui Generis, Folia Archaeologica Balkanica II, Stephanos Archaeologicos In Honorem Professoris Ivani Mikulčić, Скопје 2012, 53-59.
Ein keltischer Krieger in Lychnidos Ohrid, Mazedonien (Mitja Guštin, Pasko Kuzman, Vlado Malenko), Folia Archaeologica Balkanica II, Stephanos Archaeologicos In Honorem Professoris Ivani Mikulčić, Скопје 2012, 181-196).
2013 Културно-историската вертикала на Македонија, во: МАКЕДОНИЈА, Милениумски културно-историски факти (Редактори: Паско Кузман, главен редактор; Проф. Д-р Елизабета Димитрова, Проф. Д-р Јован Донев), Скопје 2013, XIII-XVI.
Праисториски палафитни населби во Македонија (археологија), во: МАКЕДОНИЈА, Милениумски културно-историски факти (Редактори: Паско Кузман, главен редактор; Проф. Д-р Елизабета Димитрова, Проф. Д-р Јован Донев), Скопје 2013, 297-430.
Архајскиот период во Македонија, во: МАКЕДОНИЈА, Милениумски културно-историски факти (Редактори: Паско Кузман, главен редактор; Проф. Д-р Елизабета Димитрова, Проф. Д-р Јован Донев), Скопје 2013, 431-482.
2014 ЗЛАТОТО НА ЛИХНИТИДА (со Нада Почуча Кузман), НУ Завод за заштита на спомениците на култуарат и Музеј-Охрид, Охрид 2014 (328 стр.).
Охрид, археолошки рај / Ohrid, Archaeological heaven, Во сенката на божествената Изида: Келтските воини во Охрид / In the shadow of the divine Isis: Celtic warriors from Ohrid, НУ Археолошки музеј на Македонија, Skopje 2014, 13-22.
Келтскиот воин од Лихнидос, Почесно одликуван со македонски штит (The Celtic Warrior from Lychnidos, Decorated with a Macedonian shield (Митја Гуштин, Паско Кузман / Mitja Guštin, Pasko Kuzman), Во сенката на божествената Изида: Келтските воини во Охрид / In the shadow of the divine Isis: Celtic warriors from Ohrid, НУ Археолошки музеј на Македонија, Skopje 2014, 47-70.
Археологот со дискретен аристократски шарм Господин Кирил
Трајковски Спасиков, PATRIMONIUM.МК , 12/2014 (Во чест на Кирил
Трајковски), Скопје 2014, 7-9.
За тврдините по Вардарската долина (Посветено на Кирил Трајковски Спасиков),
PATRIMONIUM.МК, 12/2014 (Во чест на Кирил Трајковски), Скопје
2014, 15-16.
2015 Видобишта. Античка семејна гробница, Folia Archaeologica Balkanica III, Professoris illustrissimae Elica Maneva in honorem, Скопје 2015, 131-202.
2016 THE GOLD OF LYCHNIS (with: Nada Počuča Kuzman), NI Institute for Protection of Monuments of Culture and Museum-Ohrid, Ohrid 2016 (328 p.).
Археолошки сведоштва за дејноста на Свети Климент Охридски во Охридскиот регион/Археологические свидетельства деятельности свт. Климента Охридского в Охридском регионе/The Archaeological Evidence of St. Clement of Ohrid’s Activities in the Ohrid Region, Slověne=Словѣне, Vol. 5, N-2 Москва/Moscow 2016, 136-178.
Од Зластрана до Пенелопа: неолитски локалитети во Охридско (I), во: НЕОЛИТОТ ВО МАКЕДОНИЈА: Нови сознанија и перспективи (Уредници: Љубо Фидановски, Гоце Наумов), Скопје 2016, 23-39.
Заклучоци и прашања за кастелото над реката Пчиња (Кастел Кожле) / Conclusions and questions about Casteloto Above Pčinja river (Castel Kožle) (Кирил С. Трајковски, Паско Кузман), Кастелото над реката Пчиња (Приредил: Игор Толевски), Скопје 2016, 257-263.
2017 Хронолошките и географските патишта на најстарото население на Охрид / Chronological and Geographic Routes of Ohrid’s oldest population, Археолошки Информатор / Arheološki Informator, број 1/volume 1, Прилеп/Prilep (2017), 147-156.
Од Зластрана до Пенелопа: неолитски локалитети во Охридско (II), во: НЕОЛИТОТ ВО МАКЕДОНИЈА: Чекор напред во проучувањето на првите земјоделски општества (Уредници: Љубо Фидановски, Гоце Наумов), Скопје 2017, 9-41.
Die ersten Fürsten Obermakedoniens, Das goldene Antlitz des unbekannten Makedonen – königs / Makedonen und Kelten am Ohrid-See – ein Zusammenprall der Kulturen? (Wolfgang David), Kelten römer museum manching, Manching 2017, 14-19.
2018 Gold Funerary Masks and Hands from Trebenishte and Ohrid (Pasko Kuzman, Pero Ardjanliev), 100 years of Trebenishte, National archaeological institute with museum-Bulgarian academy of sciences, NI Archaeological museum of Macedonia, National museum in Belgrade, NI Institute for protection of monuments of culture and museum-Ohrid, Sofia 2018, 59-63.
Gorna Porta (Ohrid)–Trebenishte: Connections, 100 years of Trebenishte National archaeological institute with museum-Bulgarian academy of sciences, NI Archaeological museum of Macedonia, National museum in Belgrade, NI Institute for protection of monuments of culture and museum-Ohrid, Sofia 2018, 209-223.
From Zlastrana to Penelopa: the Neolithic sites in Ohrid region (III), NEOLITHIC IN MACEDONIA: Challenges for new Discoveries (Editors: Ljubo Fidanoski, Goce Naumov), Skopje 2018, 83-112.
Улицата Цар Самуил во Охрид / The Street of Tsar Samuil in Ohrid, Археолошки Информатор / Arheološki Informator, број 2/volume 2, Прилеп/Prilep (2018), 147-156.
2020 Лавицата од Пелагонија во македонскиот неолит, НЕОЛИТОТ ВО МАКЕДОНИЈА: Во чест на Драгица Симоска (Уредници: Љубо Фидановски, Гоце Наумов), Скопје 2020, 7-13.
Античка некропола во Самуиловата тврдина/Цитадела во Охрид, MONUMENTA, Годишник на Истражувачкиот центар за културно наследство „Цветан Грозданов“ при МАНУ, Број 5 (Повод: 80-ти роденден на академик Вера Битракова Грозданова), (Главен уредник: Ѓорги Поп-Атанасов), Македонска академија на науките и уметностите, Скопје 2020, 279-309.
Археолошко откритие јужно од црквата Света Софија во Охрид / Archaeological discovery to the south of the Saint Sophia church in Ohrid, Археолошки Информатор / Arheološki Informator, број 4/volume 4, Прилеп/Prilep (2020), 141-162.
Иван Микулчиќ Археолог Sui generis (1936-2020) / Ivan Mikulčiċ Archaeologist Sui generis (1936-2020), Археолошки Информатор / Arheološki Informator, број 4/volume 4, Прилеп/Prilep (2020), 193-198.
2021 The Chrysomallos from Lychnidos (Mitja Guštin, Pasko Kuzman), SCIENCE AND SOCIETY: CONTRIBUTION OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES, Proceedings of the International Conference on the occasion of the centennial anniversary of the Faculty of Philosophy, 2-5 September Struga 2020, SS Cyril and Methodius university in Skopje, Faculty of Philosophy, Skopje 2021, 73-91.